by Γεωργια Αγγελή
Email Addresses
0 available
Phone Numbers
0 available
April 20, 2025
<p>Η «Κάρμεν» του Προσπέρ Μεριμέ δεν είναι απλώς ένα λογοτεχνικό έργο· είναι μια αέναη σπουδή πάνω στο πάθος, την ελευθερία και την ανθρώπινη καταστροφή. Πολύ πριν γίνει η διάσημη όπερα του Ζωρζ Μπιζέ, η «Κάρμεν» ήταν μια νουβέλα-ωδή στην αδάμαστη θηλυκότητα, στην ερωτική παραφορά και στη μοιραία έλξη που γεννά η επιθυμία χωρίς όρια. Η μεταφορά της στο θέατρο –αν και σπανιότερη σε σχέση με την οπερατική της εκδοχή– φέρνει στη σκηνή μια τραγική ιστορία που εξακολουθεί να καίει, σχεδόν δυο αιώνες μετά τη γέννησή της.</p><p>Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Ανδαλουσία, με αφηγητή έναν Γάλλο λόγιο που γνωρίζει τη μυστηριώδη Τσιγγάνα Κάρμεν και τον εραστή της, τον δεκανέα Δον Χοσέ. Ο Δον Χοσέ, ένας άνδρας νομοταγής, οδηγείται σταδιακά στην παρακμή από την καταλυτική επίδραση της Κάρμεν, εγκαταλείπει τον στρατό, μπλέκει με λαθρέμπορους και καταλήγει να τη σκοτώσει όταν εκείνη του αρνείται την αγάπη της. Η Κάρμεν δεν αγαπά κανέναν, λέει, παρά μονάχα την ελευθερία της. Και αυτό είναι αρκετό για να πυροδοτήσει την καταστροφή.</p><p>Η Κάρμεν είναι ένας χαρακτήρας που φλέγεται. Εκρηκτική, πλανεύτρα, αινιγματική, είναι η επιτομή της γυναίκας που αρνείται να υποταχθεί σε οτιδήποτε, πόσο μάλλον στον έρωτα. Ο Μεριμέ τη σχεδιάζει με ιδιαίτερη προσοχή: δεν είναι ούτε θύμα ούτε δόλια γυναίκα. Είναι ένα πλάσμα έξω από τους ηθικούς φραγμούς της εποχής, που λειτουργεί με βάση τα ένστικτά της και ζει μονάχα για το παρόν. Στον αντίποδα, ο Δον Χοσέ είναι ο άνδρας που παγιδεύεται σε έναν έρωτα που δεν κατανοεί και δεν μπορεί να ελέγξει. Η σταδιακή του μεταμόρφωση από στρατιώτης σε εγκληματία είναι αριστοτεχνικά δομημένη και αντικατοπτρίζει την ηθική κατάρρευση που προκαλεί ένας έρωτας χωρίς ανταπόκριση.</p><p>Το έργο φέρει έντονα τα χαρακτηριστικά του ρομαντισμού: εξωτικά τοπία, πάθη που υπερβαίνουν τη λογική, και μια διάχυτη μελαγχολία για τη μοίρα των ηρώων. Ο Μεριμέ, με το διεισδυτικό του πνεύμα, δεν ενδιαφέρεται να ηθικολογήσει. Αντιθέτως, στήνει μια ιστορία με αφηγηματική ψυχρότητα, σχεδόν επιστημονική, αφήνοντας τον θεατή να κρίνει. Ταυτόχρονα, ενσωματώνει εθνολογικά και λαογραφικά στοιχεία της Ισπανίας –μια χώρα που είχε επισκεφθεί και αγαπήσει– δίνοντας στο έργο ρεαλισμό και γοητευτική ατμόσφαιρα.</p><p>Η πρώτη θεατρική απόδοση της «Κάρμεν» ως νουβέλας είναι δύσκολο να προσδιοριστεί χρονικά, καθώς η παγκόσμια απήχηση του έργου οφείλεται κυρίως στην όπερα του Μπιζέ (1875), η οποία παρουσιάστηκε λίγα χρόνια μετά τον θάνατο του Μεριμέ (1870). Ωστόσο, θεατρικές μεταφορές βασισμένες στο πρωτότυπο κείμενο άρχισαν να εμφανίζονται από τα τέλη του 19ου αιώνα. Στην Ελλάδα, η «Κάρμεν» του Μεριμέ έχει παρουσιαστεί αρκετές φορές, είτε ως αυτόνομο θεατρικό είτε ως δραματοποίηση ενσωματωμένη σε λυρικά έργα. Οι σύγχρονες σκηνές την έχουν αγκαλιάσει εκ νέου, δίνοντας έμφαση στη φεμινιστική της διάσταση και στην υπαρξιακή της αγωνία.</p><p>Ο θεατής που παρακολουθεί σήμερα την «Κάρμεν» φεύγει από την παράσταση με ανάμικτα συναισθήματα. Η γοητεία της πρωταγωνίστριας –μιας γυναίκας που δεν μπορείς ούτε να αγαπήσεις χωρίς να καείς, ούτε να τη μισήσεις χωρίς να χαθείς– μένει ανεξίτηλη. Η αίσθηση της καταστροφής που γεννά η ελευθερία όταν συγκρούεται με την ανάγκη για κατοχή και αποκλειστικότητα είναι καθηλωτική. Η Κάρμεν γίνεται σύμβολο: της γυναίκας που ζει με τους δικούς της κανόνες, αλλά και του ανθρώπου που πληρώνει ακριβά το τίμημα της ανεξαρτησίας του.</p><p>Ο Προσπέρ Μεριμέ ήταν πολυσχιδής προσωπικότητα. Γεννημένος στο Παρίσι το 1803, υπήρξε συγγραφέας, ιστορικός, αρχαιολόγος, μεταφραστής και δημόσιος λειτουργός. Κατατάσσεται στον ρομαντισμό, ωστόσο η γραφή του φέρει έντονα ρεαλιστικά και ειρωνικά στοιχεία. Ήταν λάτρης του εξωτικού, του παράξενου και του πάθους – θεματικές που διαπερνούν όλο το έργο του. Εκτός από την «Κάρμεν», ιδιαίτερα γνωστή είναι και η νουβέλα του Κολόμπα. Ως Γενικός Επιθεωρητής Ιστορικών Μνημείων της Γαλλίας, συνέβαλε τα μέγιστα στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας του, ενώ οι μεταφράσεις του από τα ρωσικά τον ανέδειξαν σε...
April 19, 2025
<p>«Ήταν όλοι τους παιδιά μου» του Άρθουρ Μίλλερ – Μια αμείλικτη καταγγελία για την ηθική ευθύνη και το τίμημα του Αμερικανικού Ονείρου</p><p>Το 1947, όταν το έργο του Άρθουρ Μίλλερ Ήταν όλοι τους παιδιά μου έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Ευγένιος Ο’ Νιλ της Νέας Υόρκης σε σκηνοθεσία του Ελία Καζάν, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί το βάθος της επιρροής του. Μετά από την αποτυχία του πρώτου του θεατρικού, ο Μίλλερ γράφει αυτό το έργο ως μια ύστατη απόπειρα – και δικαιώνεται. Βραβευμένο με το New York Drama Critics' Circle Award και τα βραβεία Tony για σκηνοθεσία και συγγραφή, το έργο καθιερώνει τον συγγραφέα ως έναν από τους σημαντικότερους δραματουργούς του 20ού αιώνα. Στην Ελλάδα, παρουσιάζεται για πρώτη φορά από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν το ίδιο κιόλας έτος, με τον Βασίλη Διαμαντόπουλο και την Έλλη Λαμπέτη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.</p><p>Υπόθεση και δραματική ένταση</p><p>Η ιστορία εκτυλίσσεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, το καλοκαίρι του 1946, σ’ ένα αστικό προάστιο. Ο Τζο Κέλλερ, επιτυχημένος επιχειρηματίας, έχει απαλλαχθεί από την κατηγορία ότι προμήθευσε εν γνώσει του ελαττωματικά ανταλλακτικά στην Πολεμική Αεροπορία, προκαλώντας τον θάνατο 21 πιλότων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο συνέταιρός του και φίλος, Στιβ Ντίβερ, έχει καταδικαστεί για το έγκλημα. Όμως το παρελθόν δεν θάβεται. Ο γιος του Τζο, Κρις, ιδεαλιστής βετεράνος του πολέμου, ετοιμάζεται να ζητήσει σε γάμο την Άνν Ντίβερ, κόρη του καταδικασμένου Στιβ. Όταν η Άνν αποκαλύπτει την ύπαρξη μιας επιστολής του αγνοούμενου γιου Λάρι – που αυτοκτόνησε λόγω της ντροπής για τον πατέρα του – το ηθικό βάρος του Τζο γίνεται αφόρητο.</p><p>Χαρακτήρες με βάθος και ηθικά διλήμματα</p><p>Η δύναμη του έργου έγκειται στους χαρακτήρες του: πρόσωπα ρεαλιστικά, με συγκρούσεις εσωτερικές και μεταξύ τους. Ο Τζο Κέλλερ δεν είναι «κακός». Είναι ένας πατέρας που «το έκανε για την οικογένεια», μια φράση που συμπυκνώνει τον πυρήνα του μεταπολεμικού αμερικανικού ιδεώδους. Η Κέιτ, η σύζυγος, επιμένει να πιστεύει πως ο γιος της Λάρι θα επιστρέψει – όχι από αγάπη μόνο, αλλά επειδή η αποδοχή του θανάτου του ισοδυναμεί με αποδοχή της ενοχής του Τζο. Ο Κρις, που επιστρέφει από τον πόλεμο ελπίζοντας σ’ έναν καλύτερο κόσμο, εκπροσωπεί την ηθική συνείδηση: καταρρέει όταν διαπιστώνει ότι ο πατέρας του δεν είναι το ηθικό πρότυπο που πίστευε. Η Άνν λειτουργεί ως φορέας της αλήθειας και της κάθαρσης. Ο Τζορτζ Ντίβερ φέρνει την οργή του αδικημένου.</p><p>Ο δευτερεύων θίασος – οι Μπέιλις, οι Λούμπεϊ και ο μικρός Μπερτ – συμπληρώνει το φάσμα της κοινότητας: γείτονες που γνωρίζουν, αλλά σιωπούν. Η κοινωνία αποδέχεται τον συμβιβασμό στο όνομα της «οικογενειακής προκοπής» – μια από τις πιο σκληρές καταγγελίες του έργου.</p><p>Ιστορικό υπόβαθρο και πολιτική διάσταση</p><p>Ο Μίλλερ άντλησε την έμπνευσή του από μια πραγματική υπόθεση πολεμικής απάτης, που αφορούσε την εταιρεία Wright Aeronautical και την προμήθεια ελαττωματικών κινητήρων την περίοδο 1941–43. Το έργο δεν είναι απλώς ένα οικογενειακό δράμα· είναι μια πολιτική πράξη. Η ευθύνη του ατόμου έναντι της κοινωνίας, η διαπλοκή ηθικής και οικονομικής επιτυχίας, η άρνηση του πένθους και η θυσία της αλήθειας για χάρη του συμφέροντος είναι ζητήματα με τεράστιο ιδεολογικό βάρος. Ο Μίλλερ τολμά να θίξει τον πυρήνα του Αμερικανικού Ονείρου και γι’ αυτό, αργότερα, θα στοχοποιηθεί από την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων.</p><p>Η σκηνοθεσία και η θεατρική πορεία στην Ελλάδα</p><p>Από την ιστορική πρώτη παράσταση του Θεάτρου Τέχνης το 1947, το έργο γνώρισε αλλεπάλληλες αναβιώσεις: το 1957 και το 1985 από τον θίασο του Αλέκου Αλεξανδράκη, το 2006 στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος με τον Κώστα Τριανταφυλλόπουλο, και το 2023-24 στο Θεσσαλικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου. Κάθε παράσταση επαναφέρει στο προσκήνιο την επίκαιρη φύση του έργου – γιατί ο αγώνας του Κρις να συμφιλιωθεί με την αλήθεια και την ηθική του κρίση δεν ανήκει μόνο σε μια εποχή. Ανήκει σε κάθε εποχή.</p><p>Τι αποκομίζει ο θεατής – και τι κουβαλά φεύγοντας</p><p>Ο θεατής φεύγει από
April 18, 2025
<p>Η «Δωδέκατη Νύχτα» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα και πολυπαιγμένα έργα του ελισαβετιανού δραματουργού, ενταγμένο στην κατηγορία των λεγόμενων «κωμωδιών» του έρωτα και της ταυτότητας. Ο τίτλος της παραπέμπει στην τελευταία μέρα των εορτών των Χριστουγέννων στην Αγγλία της εποχής – ημέρα ανατροπών, μεταμφιέσεων και γενικής ευθυμίας. Το έργο ανεβαίνει στη σκηνή πρώτη φορά στις 2 Φεβρουαρίου 1602 στο Λονδίνο, ενώ στην Ελλάδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από το Βασιλικό Θέατρο το 1904, σε μετάφραση Γρηγορίου Ξενόπουλου.</p><p>Η υπόθεση ξεκινά με ένα ναυάγιο: η ηρωίδα Βιόλα φτάνει στις ακτές της Ιλλυρίας πιστεύοντας πως ο δίδυμος αδελφός της Σεμπάστιαν έχει πνιγεί. Για να προστατευθεί, ντύνεται άντρας και παίρνει το όνομα «Καισάριος». Στην υπηρεσία του Δούκα Ορσίνο, μετατρέπεται σε αγγελιαφόρο του έρωτά του προς την κόμισσα Ολίβια. Εκεί όμως περιπλέκονται τα συναισθήματα: η Ολίβια ερωτεύεται τον «Καισάριο», δηλαδή τη μεταμφιεσμένη Βιόλα, ενώ η Βιόλα ερωτεύεται τον Ορσίνο. Το κουβάρι ξετυλίγεται με την αναπάντεχη επιστροφή του Σεμπάστιαν, οδηγώντας σε ευτυχή κατάληξη, με αποκαλύψεις ταυτοτήτων, συμφιλίωση και γάμους.</p><p>Οι χαρακτήρες του έργου είναι πλούσια σκιαγραφημένοι και αποτελούν ένα πολύχρωμο παζλ. Η Βιόλα, κεντρική φιγούρα, συνδυάζει την εξυπνάδα με την ευαισθησία, και παρά τη μεταμφίεσή της δεν χάνει ποτέ το ηθικό της ανάστημα. Ο Ορσίνο, ρομαντικός και υπερευαίσθητος, ενσαρκώνει τον ιδεαλιστικό αλλά συχνά ανώριμο εραστή. Η Ολίβια παρουσιάζεται ως μια γυναίκα δυναμική, που όμως υποκύπτει στη σύγχυση του πάθους. Το χιούμορ και η φάρσα ανήκουν στους δευτερεύοντες χαρακτήρες: στον Μαλβόλιο, τον αυστηρό οικονόμο που γίνεται αντικείμενο πλάνης και χλευασμού, στον σερ Τόμπι, πνεύμα απολαυστικά αναρχικό, και στον γελωτοποιό Φέστε, που λειτουργεί ως σοφός παρατηρητής.</p><p>Η «Δωδέκατη Νύχτα» είναι δημιούργημα της ελισαβετιανής εποχής, όταν η Αγγλία γνώριζε καλλιτεχνική και θεατρική άνθηση. Στην εποχή αυτή, οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν να παίζουν στο θέατρο, γεγονός που προσθέτει μια ακόμη διάσταση στην ήδη περίπλοκη διαπλοκή ταυτοτήτων του έργου: άνδρες ηθοποιοί υποδύονταν γυναίκες που μεταμφιέζονταν σε άντρες. Το παιχνίδι των φύλων και της ταυτότητας ήταν επομένως διπλά θεατρικό, ενισχύοντας τη σατιρική και υπονομευτική δύναμη του κειμένου.</p><p>Ο θεατής φεύγει από την παράσταση με ένα χαμόγελο, αλλά και με μια αίσθηση γλυκόπικρης ελαφρότητας. Πίσω από το φαινομενικά ευχάριστο κλίμα κρύβεται ένας στοχασμός για τη ρευστότητα της ταυτότητας, τις κοινωνικές συμβάσεις, τη μοναξιά, αλλά και τη δύναμη του έρωτα. Η ειρωνεία και η μεταμφίεση λειτουργούν ως μέσα αποκάλυψης της αλήθειας, τόσο των προσώπων όσο και των σχέσεων.</p><p>Ο Σαίξπηρ (1564–1616), ποιητής και δραματουργός παγκόσμιας εμβέλειας, έγραψε 37 θεατρικά έργα και 154 σονέτα. Η «Δωδέκατη Νύχτα» είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της ικανότητάς του να συνδυάζει το κωμικό με το ποιητικό, τη σάτιρα με τον στοχασμό. Το έργο του αποτελεί μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης για το παγκόσμιο θέατρο και συνεχίζει να ανεβαίνει με νέες σκηνοθετικές προσεγγίσεις, διατηρώντας πάντοτε τη φρεσκάδα και τη διεισδυτικότητά του.</p><p>Η «Δωδέκατη Νύχτα» είναι, τελικά, μια γιορτή της ελευθερίας, της φαντασίας και της ανθρώπινης περιπλοκότητας. Μια κωμωδία που ξεγελά με το φως της, μόνο και μόνο για να φωτίσει τις πιο λεπτές αποχρώσεις της ανθρώπινης ψυχής.</p><p>Η ιστοσελίδα μου </p><p><a href="https://www.angeligeorgia.gr" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://www.angeligeorgia.gr</a></p><p>Τα Podcast μου:</p><p><a href="https://angeligeorgiastoryteller.grhttps://mithoikaipolitismoi.grhttps://akougontasmetingeorgia.grhttps://theatromeangeligeorgia.gr" rel="noopener noreferrer" target="_blank">https://angeligeorgiastoryteller.gr </a></p><p><a href="https://angeligeorgiastoryteller.grhttps://mithoikaipolitismoi.grhttps://akougontasmetingeorgia.grhttps://theatromeangeligeorgia.gr" rel="noopener noreferrer"...
Pod Engine is not affiliated with, endorsed by, or officially connected with any of the podcasts displayed on this platform. We operate independently as a podcast discovery and analytics service.
All podcast artwork, thumbnails, and content displayed on this page are the property of their respective owners and are protected by applicable copyright laws. This includes, but is not limited to, podcast cover art, episode artwork, show descriptions, episode titles, transcripts, audio snippets, and any other content originating from the podcast creators or their licensors.
We display this content under fair use principles and/or implied license for the purpose of podcast discovery, information, and commentary. We make no claim of ownership over any podcast content, artwork, or related materials shown on this platform. All trademarks, service marks, and trade names are the property of their respective owners.
While we strive to ensure all content usage is properly authorized, if you are a rights holder and believe your content is being used inappropriately or without proper authorization, please contact us immediately at [email protected] for prompt review and appropriate action, which may include content removal or proper attribution.
By accessing and using this platform, you acknowledge and agree to respect all applicable copyright laws and intellectual property rights of content owners. Any unauthorized reproduction, distribution, or commercial use of the content displayed on this platform is strictly prohibited.
